Kayserili Ünlü Ermeniler

Mimar Sinan

Koca Mimar Sinan; Ağırnas köyünde Ortodoks Hristiyan bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelen, Yavuz Sultan Selim döneminde (1512-1520) başlatılan ve Rumeli'de olduğu gibi Anadolu'dan da asker devşirmeyi öngören yeni bir uygulama uyarınca 1512'de Yeniçeri ocağında devşirilen hassa mimarbaşısı Koca Sinan Kayseri Şehrinin En Büyük İsmlerinin başında gelir. Eserlerinden bazıları; Selimiye Camii, Süleymaniye Camii, Mihrimah Sultan Camii, Şehzade Camii, Sokullu Mehmet Paşa Camii, Haseki Camii Mekke'de Sultan Süleyman Medresesi gibi daha onlarca mimari şaheser meydana getirmiştir.

Balyan Ailesi

Osmanlı Saray Mimarları Olan Kayseri Kökenli Mimar Balyan Ailesi Osmanlı sarayının nesiller boyu Hassa Mimarı olmuştur, Balyan Ailesi'nin eserlerinden bazıları; Dolmabahçe Sarayı, Yıldız Camii Beylerbeyi ve Çırağan sarayları, Yıldız Hamidiye Camii, Ortaköy Camii, Akaretlerdeki sıra evler (W Hotel), Teşvikiye Camii ve Karakolu, Kuleli Askeri Lisesi , Tophane Nusretiye Camii, Beyazıt Kulesi , Harbiye Nezareti ve daha onlarca tarihi başyapıt.

Gülbenkyan Ailesi

Petrolcü , Hayırsever Kalust Sarkis Gülbenkyan; Uluslararası petrol sanayinin doğmasında ve gelişmesinde önemli rol oynamış ve bu arada uluslararası siyasi ilişkilerde de etkili olmuş ailesi Kayserinin Talas Kazasından İstanbul'a göçmüş olan Ermeni asıllı Osmanlı Devleti vatandaşı bir işadamıdır. Osmanlı İmparatorluğu'nun petrol kaynaklarını ve özellikle de Mezopotamya'daki petrol rezervlerini ele alan bir raporu padişah II. Abdülhamit 'e sunulmak üzere hazırlamıştır. 1898'de Paris ve Londra'daki Osmanlı elçiliklerine mali müşavir tayin edilmesiyle Gülbenkyan bir yandan da bir Osmanlı memuru sıfatı edinmiştir. Osmanlı Bankasına da Mali Danışmanlık Yapmıştır. Irak Petrol Yataklarını İşletmek İçin Kurulan Şirkette %5 petrol hisseleri sahibi olduğu için uluslararası iş çevrelerinde "Bay Yüzde Beş" (Mr. Five Percent) olarak anılmıştır. Kendi Adına Kurduğu Lizbon'daki Vakfında Çok Zengin Bir Sanat Koleksiyonu Mevcuttur.

Esayan Ailesi

Pera Palas Otelinin ilk sahiplerinden, Kayserili Hayırsever Esayan Ailesi; Sarraflıktan, Armatörlüğe, Otelcilikten, mütahitliğe kadar çeşitli iş kollarında başarılar göstermişlerdir. Taksimde günümüzde da faaliyet gösteren Esayan Lisesinin Kurucusu olan aile, ticari başarılarının yanı sıra, hayırsever kimliği ile de öne çıkan Kayserili ailelerdendir. Esayan Ailesinin kızlarından Nıvart Esayan diğer bir Kayserili ailenin mensubu olan Kalust Gülbenkyan ile 1892 yılında Londra'da evlenmiştir.

Mihran Efendi (Nakkaşyan)

Sabah Gazetesinin Bir dönem Sahibi ve Osmanlı Basınında Sansüre Karşı ilk başkaldıranlardan birisi Olan Mihran Efendi; Sabah Gazetesi'ni 1875'-de çıkartan ve halen torunları Yunanistan'da önemli siyaset adamları olarak görev yapan Papadopulos Ailesinden gazeteyi 1882 Mihran Efendi (Nakkaşyan) satın almıştır.

Mihran Nakkaşyan o tarihte yakınları Kayseri'de ikamet eden, kendisi de Kayseri'de doğmuş ve ticaret için İstanbul'a gelmişti. Nakkaşyan cumhuriyetin ilanından önce Sabah Gazetesi'ni Dinç Bilgin'in dedelerine satarak Fransa'nın Nice kentine yerleşti ve 1940'lı yıllarda orada vefat etti.

Sabah Gazetesi'nin sahibi olan Mihran Nakkaşyan 23 Temmuz 1908'de rakibi İkdam Gazetesi Sahibi Ahmet Cevdet ve Ali Sami Yen'in babası olan gazete başyazarı Şemseddin Sami ile anlaşarak görevli memurlara gazetenin 24 Temmuz 1908'de yayınlanacak nüshasını göstermeme kararı aldılar. Gelen matbuat memurlarına da adeta rest çekerek gazetelerini sansürletmediler...

İşte o gün, yani 24 Temmuz bir süredir basında sansürün kaldırılışının yıldönümü olarak "Gazeteciler Bayramı" adı altında kutlanır.

Birçok Kayserili Ermeni Pastırma ve Sucuk Üretimi ile uğraşmıştır bunların en ünlüleri; Apikoğlu Sucuklarının Kurucusu Kayseri'de başarılı bir pastırmacıyken 1910'lu yılında İstanbul'a gelip bugün tarihe karışmış olan İdealtepe Süreyya Plajı'nın birkaç yüz metre ötesinde Apikoğlu markasıyla ilk üretim tesisini kuran Apikoğlu Kirkor Efendi ve son büyük Kayserili Ermeni Pastırma Ustası olarak kabul edilen ayrıca bugün faaliyette bulunan birçok büyük sucuk ve pastırma fabrika kurucusunun ustası olan Penyamin Toker'dir.

Vahan R. Damadian

Tıp Dünyası için çok önemli bir buluş olan MRI (Magnetic Resonance Imaging) Makinesinin Mucidi Doktor Vahan R. Damadian Ailesi Kayseri'den Amerika'ya Göçmüş olan Kayseri kökenli ünlü bir bilim adamıdır.

Sevan Bıçakçı

Dünyaca ünlü bir yüzük markasının yaratıcısı Kayserili Sevan Bıçakçı kendisine özgü sıradışı tasarımlarıyla Türkiye'nin gurur duyduğu markanın yaratıcısıdır. Sevan Bıçakçının ürünlerinin takipçileri arasında Güler Sabancı, Kraliçe Elizabeth II ve Brooke Shields gibi birçok ünlü isim bulunuyor...

1859'da Kayseri'nin Muncasun köyünde doğan. 1890-94'te, Amerikan Carlyton Üniversitesi'nin Gökbilimi ve Matematik bölümlerinde doktorasını tamamlayan ve birçok bilimsel makaleleri Türk ve yabancı dergilerde yayınlanan Kayserili Prof. Arakel G. Sıvaslıyan.

Surp Pırgiç Hastanesinin Mimarlarından Hassa Mimarı Kayserili Hovhannes Amira Serveryan. Birzamanlar Cephane olarak kullanılmakta olan Aya İrini Kilisesi'ni 1766 depreminden sonra onaran Kayserili Mimar Avak. 1782 yangınında harap olan Samatya'da Surp Kevork Kilisesi'ni 1804 yılında Kayserili Hagop Amira Güllabyan'la birlikte yeniden inşa eden Kayserili Hassa Mimarı Minas Kalfa

Türkiye ve Istanbul Ermenileri hakkindaki derli toplu bilgilerimizin büyük bir çoğunluğunu borçlu olduğumuz ve Aras Yayincilik tarafindan çalışmaları derlenmiş olan ünlü araştırmacı Kevork Pamukciyan'da İstanbul'a yerleşmiş Kayserili bir Ermeni ailenin oğlu olarak Kuzguncuk'ta doğdu. Anne Babasının Kayserili olmasından gurur duyar , annesinin ilk eşi olan Dr. Toros Nazlıyan'ı ve annesinin babası Kayserinin tanınmış simalarından Hacı Mardiros Lusararyan'ı rahmetle anardı.

Mısır'ın ünlü fotoğrafçılarndan Foto Venüs'ün sahibi Arakel Artinyan'da Aslen Kayserlidir (Monsieur Venüs). Artinyanlar 1896'da Kayseri'den Mısıra taşınmıştır.

Osmanlı Devleti'nde modern Türkçe tiyatronun kurucuları olan ve tiyatro alanında da ülkenin öncülerinden olan Ermenilerin en ünlü ismlerinden olan, ilk düzenli Türkçe temsillerin sergilendiği Tiyatro-i Osmani Kumpanyası'nın müdürü, ailesi Kayseri'den İstanbula göçmüş olan Hagop Vartovyan'dır (Namı Değer Güllü Agop). 1882 yılında Müzikal-i Hümayun'da Tiyatro sorumlusu olarak II. Abdülhamid devrinde Saray'a alınmış ve bu tarihten sonra Müslümanlığa ihtida ederek adını Yakup olarak değiştiren ve 1891 yılında Beşiktaş'ta vefat eden Güllü Agop ünlü Kayserilierden bazılarıdır.